Samengebalde vuist in zee
De eerste aanblik op Intra-Muros, de ommuurde oude stad van Saint-Malo, is surrealistisch. Het oude Saint-Malo verschuilt zich niet achter de door zee omringde stadswallen. De onverzettelijke gebouwen torenen uitdagend ver uit boven de muren die hen beschermen. Ze staan dicht op elkaar gepakt als een bataljon soldaten, klaar om het fort te verdedigen.
Een goede plek om Saint-Malo van een afstandje te aanschouwen is het havenhoofd. Denk de onvermijdelijke hijskraan even weg en je ziet een skyline die al drie eeuwen oud is. Een samengebalde vuist in zee. Als vrolijk tegenwicht ligt er een strandje tegen de stadswal, waar badgasten zich onbekommerd dompelen in zon en zee.
Dan de stadsmuur op, om voorzichtig aan de andere kant de spieden. Wat zijn die gebouwen enorm, tot wel acht of negen verdiepingen hoog. Equivalenten van moderne flatgebouwen, al valt dat niet direct op door de schuine daken die meerdere etages beslaan. De architectuur is streng en robuust, blokken graniet zonder opsmuk. Saint-Malo is een moderne stad uit het begin van de 18e eeuw, New York avant la lettre.
De straten van Intra-Muros zijn smal. Nauwe canyons tussen wanden van massief graniet. Er dringt maar weinig licht door in de straten en er is nauwelijks groen. Reepjes terras op de stoep voor restaurants maken de straten nog smaller. Intra-Muros voelt al snel beklemmend. Alleen op Place Chateaubriand, het plein voor het kasteel, is wat meer licht en lucht. Daar zijn de terrassen een fijne stek.
Na een rondje door de oude stad beklimt ik al snel weer de stadsmuur. Op die hoge promenade tussen stad en water is het heerlijk wegdromen in het verleden.
Bolwerk van kapers
De unieke bouwstijl van Saint-Malo is intrigerend. Hoe komt de stad aan dat markante uiterlijk?
- In 1661 wordt een groot deel van de stad verwoest door brand. De huizen zijn dan nog voornamelijk van hout.
- In 1689 komt de wederopbouw na de brand in een stroomversnelling. Het is de start van de Negenjarige Oorlog, waarbij Frankrijk in oorlog is met onder andere Engeland en Nederland. Saint-Malo krijgt dan een belangrijke rol in de verdediging van Bretagne. De militaire bouwmeester Vauban ontwerpt de forten en de versterking van de stadsmuren zoals we de nu zien. De bouw van de vestingwerken wordt uitgevoerd door de militaire ingenieur Garangeau.
- Begin 18e eeuw groeit de welvaart in Saint-Malo. Dat wordt aangezwengeld door een sterke toename van de kaapvaart, tijdens de Spaanse Successieoorlog. Met toestemming van het Frans gezag en in ruil voor een deel de buit plunderen reders/kapers schepen van vijandige landen. In dezelfde periode nemen de reders van Saint-Malo ook de specerijenhandel over van de failliete Franse Oost-Indische Compagnie.
- De robuuste huisstijl van Saint-Malo stamt uit deze periode van welvaartsgroei. Veel gebouwen zijn van de hand van vestingbouwer Garangeau, vandaar de kloeke en functionele architectuur.
- In 1944 wordt Saint-Malo opnieuw grotendeels verwoest. Ditmaal door de zware strijd van de geallieerden om de stad te veroveren op de Duitsers die zich er hebben verschanst.
- Na de Tweede Wereldoorlog wordt de stad zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat hersteld, waar mogelijk met de originele stenen.
Praktische informatie
- Meer informatie over bezienswaardigheden in en rond Saint-Malo is te vinden op de website van Tourisme Bretagne.
- Parkeren is prima geregeld. Direct buiten de stadsmuren van Intra-Muros is het een aaneenschakeling van grote parkeerterreinen, met allemaal dezelfde tarieven.
Zeer duidelijk
Merci!